Hanne Altın 05.04.2020
NARNİA GÜNLÜKLERİNDEKİ TÜRK ESİNTİSİNİN RASTLANTI OLMADIĞINI BİLİYOR MUYDUNUZ?
Öncelikle evet belki Yüzüklerin Efendisi ve Harry Potter kadar büyük bir yankı oluşturmasada Narnia’nın fantastik evrende hatırı sayılır bir etkisi var.
C.S. LEWİS Narnia serisini 1939 yılında yazmaya başlıyor ve 1950 de ancak tamamlayabiliyor. Bu dönemde tam İkinci Dünya Savaşı yokluk dönemlerine denk geliyor. Bundandır ki seride çokça gördüğümüz Türk lokumunu yazar “her bir parça tam ortasına dek tatlı ve hafifti” diye tanımlıyor. Bu tanımdan yola çıkarak anlıyoruz ki yazar daha önce Türk lokumunun tadına bakma şerefine erişmiş ve ve aklından çıkaramamış. Seriyi okuyanlar ve izleyenler bilir ki dört kardeşin üçüncüsü Edmund’un Beyaz Cadı Jadis’ten tek isteği Türk lokumu olmuştur. O zamanlarda bu konu hakkında araştırma yapmış olan ‘Cara Stricland’ adındaki gurmeye göre yabancıların Türk lokumuna düşkünlüğü 1800’lü yıllara dayanıyor. Cara Striclan’ın araştırmasına göre lokuma o dönem rahatü’l hulkum (boğaz rahatlatan) denirmiş. Avrupalılar lokum yapmaya çalışsalar da kıvamını tutturamadıkları için Osmanlı’dan ithal etmişler. E böyle de pahalı olduğundan sadece zengin kesim yiyebiliyormuş. Ulaşması zor olacak ki C.S.LEWİS bu tatlıyı unutamamış.
Ama Narniadaki Türk esintileri bununla son bulmuyor. Çoğu kişi izlerken ya da okurken çeviri zannetsede eğer orijinal basıma bakarlarsa Aslan karakterinin Ingilizce ‘Lion’ değilde direkt Türkçe ‘Aslan’ olarak çağırıldığını fark eder. Kötülük tanrısının adı da ‘ Tash’ yani Türkçe taş kelimesinden gelmiştir. Serideki soylu yöneticilerin isimlerine bakarsak apaçık bir Türk kültürü sezebiliriz. ‘Ilgamuth Tarkaan’. Son olarak Beyaz Cadı’nın ismi olan Jadis’in cadı kelimesiyle benzerliğini fark etmişsinizdir.
Kendisi dinbilimci olan C.S. LEWİS’in yakın arkadaşı da bir dilbilimci olan J.R.R TOLKİEN’dir (Yüzüklerin Efendisi’nin yazarı). Bazı bilgilere göre Narnia ve Yüzüklerin Efendisi fikri kendi aralarındaki bir sohbet sırasında ortaya çıkmıştır. Bazı söylentilere göre de C.S.LEWİS çocuklara Hıristiyanlığı anlatmak için yazmıştır. Ne amaçla yazılırsa yazılsın C.S.LEWİS’İN hatırı sayılır bir Türk kültürü hayranlığı olduğu aşikar.
Kütüphanem 